การต่อกิ่ง เป็นวิธีการขยายพันธุ์พืชโดยไม่ใช้เพศที่สามารถทำได้โดยการนำกิ่งพันธุ์ดีที่มีตามากกว่า 1 ตา มาต่อบนต้นตอ เพื่อให้เนื้อเยื่อเจริญทั้งสอง เชื่อมประสานเป็นต้นเดียวกัน การขยายพันธุ์ด้วยวิธีต่อกิ่ง จะดีกว่าการติดตามาก เพราะจะได้รอยต่อที่แข็งแรงกว่ามาก การต่อกิ่งนิยมใช้อย่างแพร่หลาย และได้ผลดีกับพืชบางชนิด เช่น เฟื่องฟ้า ชบา โกสน เล็บครุฑ มะม่วง พุทรา ขนุน องุ่น ฯลฯ
ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการต่อกิ่ง
1) พืชที่นำมาเสียบเข้าด้วยกันต้องเป็นพืชตระกูลเดียวกัน แต่อาจต่างพันธุ์กันได้
2) กิ่งพันธุ์ดีจะต้องมีความสดอยู่เสมอ ซึ่งควรเก็บรักษาไว้ในห้องเย็น
3) รอยแผลที่ทำการเสียบจะต้องแนบกันสนิทให้เนื้อเยื่อเจริญของพืชทั้งสองส่วนสัมผัสกันมากที่สุด เพื่อจะได้เชื่อมประสานกันได้รวดเร็ว
4) เลือกตาพันธุ์ที่กำลังพักตัว คือ พร้อมที่จะแตกยอดใหม่
5) ใช้แถบพลาสติกพันทับรอยเชื่อม ไม่ให้น้ำและเชื้อโรคเข้าได้
6) รอยแผลจะต้องรักษาความสะอาดให้มากที่สุด ระวังอย่าให้สัมผัสน้ำหรือความชื้น มากเกินไป
7) ลิดใบพันธุ์ดีทิ้ง และใช้พลาสติกคลุม ป้องกันการคายน้ำ และรักษาความชื้น
ขั้นตอนการต่อกิ่งเฟื่องฟ้า มีดังนี้
๑.หากิ่งพันธ์เฟื่องฟ้า สีต่างๆ ที่ต้องการต่อกับต้นแม่พันธุ์
๒.ใช้เลื่อยตัดกิ่งต้นพันธ์ให้เป็นแผลใหม่เพื่อเตรียมเนื้อเยื่อให้พร้อมการเจริญเติบโต
๓.ทำความสะอาดแผลต้นพันธ์ให้สะอาดโดยใช้ใบมีดโกน
๔.ใช้ใบมีดผ่าลงตามแนวลำต้นบริเวณเปลือกเนื้อเยื่อเจริญรอบลำต้น เท่ากับจำนวนกิ่งที่ต้องการเสียบหรือต่อ
๕.เตรียมกิ่งเฟื่องฟ้าสีต่างๆ ที่ต้องการโดยตัดให้ปลายแหลมเตรียมนำมาเสียบหรือต่อกิ่ง
๖.เสียบลงบริเวณแผลที่ผ่าไว้เตรียมการเสียบหรือต่อกิ่ง
๗.จากนั้นใช้เทปใสพันกิ่งเพื่อไม่ให้หลุด
๘.ใช้พลาสติกใสห่อไม่ให้น้ำและอากาศเข้า กิ่งเล็กให้อาศัยน้ำเลี้ยงจากต้นพันธ์ุ
๙.ถ้าอยู่กลางแจ้งให้ห่อด้วยกระดาษอีกหนึ่งชั้น
๑๐.ทิ้งไว้ประมาณ ๑-๒ สัปดาห์ กิ่งที่เสียบก็จะเริ่มผลิใบ เมื่อแน่ใจว่าต้นอ่อนแข็งแรง ก็แกะถุงพลาสติกและกระดาษที่ห่อออก ปล่อยให้เจริญเติบโตออกใบ ออกดอกเป็นสีต่างๆ ที่เราเห็นเฟื่องฟ้าต้นเดียวแต่หลายสีนั่นเอง
การตัดแต่งโดยทั่ว ๆ จะมีอยู่ 3 รูปแบบด้วยกัน คือ
1. เด็ดยอดหรือเด็ดตา (Pinching) โดยการใช้มือเด็ดเอาส่วนยอดออกหรือตาอ่อนออก ทั้งนี้เพื่อบังคับให้แตกกิ่งก้านสาขาตามที่ต้องการ
2. การตัดกิ่งให้เบาบางลง (Thinning) การตัดแต่งวิธีนี้จะตัดทั้งกิ่งทิ้งเพื่อให้ทรงต้นโปร่ง กระตุ้นกิ่งที่เหลืออยู่ให้เจริญเติบโต นอกจากนั้นยังช่วยทำลายกิ่งที่ไม่ต้องการเช่นกิ่งไขว้กัน กิ่งกระโดง กิ่งที่ถูกโรคหรือแมลงทำลาย
3. การตัดยอดให้สั้น (Heading back ) จะช่วยกระตุ้นการเจริญของจุดเจริญให้มีมากขึ้น เพราะตาอ่อนที่อยู่บนยอดจะปล่อยฮอร์โมนพวก auxin เพื่อยับยั้งการเจริญเติบโตของตาข้าง
ขอบคุณแหล่งที่มา:http://banmai_n/
ขอบคุณแหล่งที่มา http://latnoziroh.diaryclub.com